کارناوالیسم ادبیات عامیانه ؛ بررسی طنز در داستان های ابراهیم زها، رویا صدر و محمود فرجامی

توضیحات

کارناوالیسم یک نظریۀ ادبی در نقد داستان طنز است که حق برابری و گفتمان بدون فاصلۀ طبقاتی را باور دارد. این نظریه از قدرت بی‌نظیر طنز در سطح سیاسی و اجتماعی استفاده می‌کند و در میان ماجراها و چالش داستان‌ها به افشاگری بدون ترس از رفتار و گفتار قدرتمندان می‌پردازد. کارناوالیسم با خصلتی مکانمند، جسمانی و نمادین، نیروی قدرتمندی است که در برابر سوژۀ سلطه‌گر و بنیادهای هستی‌شناختی آن، از انسان محافظت می‌کند. مقوله‌های خنده، طنز، استهزا و … در قالب کارناوالیسم ابزارهایی هستند که انسان‌ها به یاری آن‌ها در برابر خشونت، جدیت و قدرت سلطه‌طلبانه ایستادگی و مبارزه می‌کنند. نویسنده در این کتاب به دنبال آن است که با توجه به نظریۀ کارناوالیسم میخائیل باختین به بررسی طنز در داستان‌های «چرت‌وپرت» و «دری‌وری» از ابراهیم رها، داستان «شب‌های کوش آداسی» از رؤیا صدر و داستان «قصۀ قسمت» از محمود فرجامی بپردازد. نویسنده در این داستان‌ها ادبیات عامه را در کنش‌های کارناوالی مثل تاج‌گذاری و تاج‌برداری، خنده، مکالمه‌گرایی بررسی کرده و عوامل سازندۀ آن‌ها را مورد تحلیل قرار داده است و به واقع با بهره‌گیری از این رویکرد توانسته اثر بدیع و خلاقانه‌ای را در حوزۀ ادبیات تطبیقی پدید آورد.